Khâm thiên giám - một cơ quan chuyên môn nằm trong bộ máy nhà nước triều Nguyễn, đã từng được nhắc đến trong các ghi chép của các sử thần đương thời, cũng như được đề cập một cách sơ lược trong một số ít công trình nghiên cứu gần đây của một vài học giả. Cho tới hiện nay, Khâm thiên giám về căn bản vẫn còn khá xa lạ với những người quan tâm tìm hiểu về triều Nguyễn nói riêng và độc giả nói chung. Thậm chí, nếu không có sự tiếp cận với một khảo cứu chuyên sâu về Khâm thiên giám, thì tên gọi của cơ quan này cũng không mang lại cho người ta bất kì một sự hình dung cụ thể nào về chức năng của nó.

     Trong khi đó, đây lại là một trong những cơ quan quan trọng nhất thể hiện cho nền khoa học, mà cụ thể ở đây là thiên văn học, lịch pháp, khí tượng thủy văn của người Việt ở giai đoạn thế kỉ XIX. Không những biểu hiện chức năng khoa học, Khâm thiên giám còn có tác động to lớn ở phương diện xã hội, khi kết quả từ việc biên soạn lịch pháp, quan trắc thiên văn, thiên tượng, suy tính ngày giờ, phong thủy, địa lí của cơ quan này có ảnh hưởng sâu sắc đến mọi hoạt động của hoàng đế, triều đình cũng như công việc sản xuất nông nghiệp và mọi lễ nghi ngoài dân gian.

     Với cuốn sách “Khâm thiên giám triều Nguyễn giai đoạn 1802-1883” của tác giả - Tiến sỹ Trương Anh Thuận khảo cứu mà chúng tôi giới thiệu sẽ giúp độc giả có thêm tư liệu để tìm hiểu thêm về hệ thống cơ quan đặc biệt này.

     Cuốn sách dày 255 trang, khổ 16x24 cm, do Nhà xuất bản Khoa học xã hội ấn hành năm 2022.

     Về cấu trúc, ngoài lời nói đầu, dẫn nhập, kết luận, tài liệu tham khảo, phụ lục, nội dung chính của chuyên khảo gồm 3 chương:

     Chương I: Cơ cấu tổ chức và chức năng của Khâm thiên giám triều Nguyễn (1802-1883)

     Chương II: Chính sách của triều Nguyễn đối với Khâm thiên giám (1802-1883)

     Chương III: Nghiên cứu so sánh Khâm thiên giám triều Nguyễn (Việt Nam) với Khâm thiên giám triều Thanh (Trung Quốc)

     Đọc tác phẩm, bạn đọc sẽ có cái nhìn toàn diện và khách quan hơn trong quá trình đánh giá vai trò, trình độ phát triển cũng như ảnh hưởng của cơ quan thiên văn, lịch pháp của triều Nguyễn - nhà nước quân chủ cuối cùng trong lịch sử dân tộc Việt Nam.

     Sách hiện có tại Thư viện tỉnh Thanh Hóa. Trân trọng giới thiệu tới quý bạn đọc cùng đón đọc!

-THƯ VIỆN TỈNH THANH HÓA-